کد مطلب:43087 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:21

گنجینه پرسمان » حديث شناسي

تفيسر فراز 7 تا 14 خطبه 84 كه در آن امام علي درباره مذمّت دروغ و نقض عهد ايراد فرموده، چيست؟

[اين نابكار باطل گفته و سخن معصيت كارانه بزبان آورده است. آگاه باشيد، بدترين سخن دروغ است. آن نابخرد سخن ميگويد و گفتارش دروغ است، و عده مينمايد و تخلّف ميكند، وقتي كه از چيزي سئوال شود، از پاسخ به آن بخل ميورزد و هنگاميكه خود سئوال ميكند، اصرار و لجاجت مينمايد. خيانت به تعهّد نموده و پيمان روابط خويشاوندي را ميشكند].
دروغ ميگويد، يعني چه؟
باطل ميگويد، با حركت دادن به زبانش كه معصيت خدا را مرتكب ميشود و دروغ ميگويد، يعني چه؟ گمان نميرود كسي كه از حدّ اقلّ شعور و عقل برخوردار باشد، معاني اين سئوالها را نفهمد. همه ميدانند: معناي اينكه كسي باطل ميگويد، چشم و گوش خود را منكر ميشود و با اينكه ميبيند ميگويد: نميبينم و با اينكه ميشنود ميگويد: نميشنوم! ميداند و ميگويد: نميدانم و نميداند و ميگويد: ميدانم! نشسته است و ميگويد: راه ميروم راه ميرود و ميگويد نشستهام! ميخواهد و ميگويد نميخواهم و نميخواهد و ميگويد ميخواهم! روز روشن را ميگويد تاريك است شب تاريك را ميگويد روشن است! اينها سخنان باطل و دروغ و معصيت كارانه است، زيرا همة آنها خلاف واقع است. اين زالوهاي اجتماع و خورة خويشتن و عده ميكنند و تخلّف مينمايند. موقعي كه دربارة موضوعي از آنان سؤال شود از ارائه واقع بخل ميورزند و اگر خود از كسي ديگر دربارة امري سؤال كنند، براي دريافت پاسخ اصرار و لجاجت مينمايند. پيمانشكني خاصّيّت آنان است، گسيختن و نقض پيمانهاي روابط خويشاوندي كارشان. اگر بخواهيد صفات رذل اين تبهكاران را بشماريد، اعداد معمولي از عهدة شمارش آنها برنميآيد. خواهيد گفت: اين همه انحراف و معصيت و خطا معلول چيست؟ پاسخ اينست كه اينان يك بذر مهلك در درون خود كاشتهاند كه تجويز دروغ ناميده ميشود، دروغ يعني ضدّ واقع و ضدّ حقيقت. اين بذر از سيل گاه خود طبيعي دائماً سيراب مي‎شود و آن انساني كه اين بذر در درون وي نخشكيده و يا نسوخته است، اگر عمر بينهايت در اين دنيا داشته باشد، ميتواند آن يك عمر بينهايت را در ارتكاب ضدّ واقع و ضدّ حقيقت سپري نمايد. بهمين جهت است كه در روايات معتبر از خاندان عصمت و طهارت، دروغ كليد همة پليديها معرّفي شده است. از آن جمله:
امام حسن عسكري عليهالسّلام فرموده است: همة پليديها و خباثتها در داخل خانهاي قرار داده شده و كليد آن خانه دروغ گفتن است.
امام صادق عليهالسّلام فرموده است: خداوند عزّوجلّ براي شرّ، قفلهائي قرار داده و كليدهاي اين قفلها شراب است و بدتر از شراب دروغ است.
حضرت امام محمّدباقر عليهالسّلام فرموده است: دروغ تخريب كنندة ايمان است.

---

ترجمه و تفسير نهج‎البلاغه ج 13
آية الله محمدتقي جعفري